Systemy informatyczne w produkcji. Jakich rozwiązań informatycznych oczekują przedsiębiorstwa?

Inwestycje w informatyzację obszaru produkcji wynikają przede wszystkim z dążenia do zwiększenia rentowności poprzez poprawę wydajności procesów wytwarzania i optymalizację związanych z nimi kosztów. Prowadzi to do implementacji coraz większej ilości dedykowanych systemów, które pozwalają pozyskiwać i kompleksowo zarządzać informacją w obrębie całego obszaru produkcji.

Narzędzia IT wspierające produkcję

Stosowane obecnie nowoczesne systemy informatyczne kompleksowo wspierają cały proces koordynowania produkcją. Wykorzystywane są już na etapie handlowym przy obsłudze zapytań, wstępnej kalkulacji kosztów ofertowanych produktów, przyjęciu zamówienia. Wspomagają obsługę samego procesu wytwarzania wyrobów, w tym, m. in. planowanie zasobów, harmonogramowanie produkcji, monitorowanie maszyn i stanu realizacji zlecenia, kontrolę jakości. Usprawniają też sprzedaż i logistykę. Coraz większe znaczenie zyskują specjalizowane narzędzia o ściśle dedykowanych funkcjonalnościach, ponadto rozwiązania elastyczne, które dają szerokie możliwości integracji z podstawowym oprogramowaniem tworzącym infrastrukturę informatyczną przedsiębiorstwa.

1. Symulacja produkcji na planie

Opłacalność procesu produkcji zależy w dużej mierze od tego, czy koszt realizacji zlecenia zostanie prawidłowo oszacowany na etapie przyjęcia zamówienia. Aby móc tego dokonać, trzeba uwzględnić wiele czynników, które niestety trudno przewidzieć. Dlatego tak ważna na etapie wstępnej kalkulacji kosztów jest symulacja procesu wytwarzania, którą to powinien umożliwiać system do zarządzania produkcją. Symulacja pokaże, co stanie się w sytuacji, gdy zostanie uruchomiona produkcja nowego wyrobu. Zapewni odpowiedź na kluczowe pytania:

• Jaki będzie koszt planowanej produkcji?
• Jaki jest możliwy termin realizacji zlecenia?
• Jak nowe zlecenie wpływanie na aktualnie realizowane?

Dodatkowo, dzięki zastosowaniu systemów pozwalających na symulację, można otrzymać informacje o wykorzystaniu zasobów – ludzkich, materiałowych czy maszynowych. Zyskujemy również wiedzę o samym procesie realizacji. Symulacja pozwala ocenić faktyczny koszt potencjalnego zlecenia, a następnie na jego podstawie szybko przygotować wstępną kalkulację potrzebną do przedstawienia oferty. W systemie zarządzania produkcją TimeLine ERP taka symulacja przeprowadzana jest na aktualnym planie produkcji, ale bez ingerowania w bieżące zlecenia. Jej przebieg odzwierciedlany jest na wykresie Gantta, który pokazuje realne zdolności produkcyjne. Po zakończeniu i zatwierdzeniu symulacji nowy plan produkcji jest automatycznie nanoszony na plan główny.

2. Monitorowanie efektywności

Dla efektywności procesu wytwarzania bardzo ważne jest monitorowanie tego, co dzieje się na linii produkcyjnej celem szybkiego reagowania i podejmowania właściwych decyzji w odpowiednim momencie. Informacje o przebiegu produkcji dostarcza system MES, dzięki czemu dokładnie wiadomo, jakie są postępy w procesie realizacji zlecenia. Poprzez integrację MES z maszyną stan zaawansowania realizacji zlecenia rejestrowany jest w czasie rzeczywistym i obejmuje operacje wykonywane na kolejnych etapach w ramach procesu wytwarzania. Wszelkie dane na bieżąco pozyskiwane są bezpośrednio ze stanowisk produkcyjnych, w związku z czym dokładnie wiadomo, jakie elementy powstały, w jakiej ilości i w jakim czasie. Do tego system MES dostarcza informacje na temat zajętości zasobów i zużycia materiałowego, co pomaga w optymalnym wykorzystywaniu dostępnych zasobów.

W przypadku systemu TimeLine ERP, którego integralnym elementem jest MES, obsługę utrzymania ruchu ułatwia graficzny monitoring wykorzystywanych zasobów. Zapewniając kontrolę na procesem produkcji, system MES zwiększa produktywność przy jednoczesnej redukcji czasu i kosztów związanych z realizacją zlecenia.

Dla zapewnienia rentowności procesu produkcji bardzo ważne jest również bieżące monitorowanie i analizowanie wskaźników efektywności. Stąd też inwestycje w narzędzia Business Intelligence, które pozwalają zwiększyć wydajność linii produkcyjnych, ale też całych fabryk. Zintegrowane z systemami typu APS, MES, MRP i innym oprogramowaniem wykorzystywanym do zarządzania produkcją pozyskują i analizują dane w czasie rzeczywistym. A im więcej użytkowanych systemów, tym więcej przetwarzanych danych, na podstawie których dostarczane są wyniki potrzebne do oceny wielu kluczowych wskaźników. Narzędzia klasy Business Intelligence pozwalają na m. in. na: 

• ograniczenie kosztów produkcji dzięki identyfikacji przyczyn ich powstawania,
• utrzymanie kontroli nad wydajnością dzięki identyfikacji obszarów wymagających poprawy,
• udoskonalanie procesów produkcyjnych dzięki identyfikacji przyczyn problemów i wprowadzeniu szybkich działań naprawczych.

Narzędziem Business Intelligence, które może być stosowane przez przedsiębiorstwa produkcyjne, jest Comarch BI Point. Oprogramowanie zapewnia stały dostęp do bieżących danych, ale daje też wgląd do danych historycznych. Zestawiając aktualne wyniki analiz z historycznymi, można wyciągnąć wiele wniosków potrzebnych do optymalizacji procesów wytwórczych.

Innym narzędziem analitycznym jest BI Power Pivot zintegrowany z systemem do zarządzania produkcją TimeLine ERP. Moduł zapewnia dostęp do spójnych raportów opartych o dane, które są pozyskiwane i przetwarzane w czasie rzeczywistym. Po zestawieniu ich z założeniami przyjętymi w planie produkcji można ocenić efekty realizowanych procesów i szybko zweryfikować związane z nimi koszty.

3. Elastyczność rozwiązań informatycznych

W związku z koniecznością szybkiego reagowania na zmieniające się potrzeby klientów na znaczeniu zyskują elastyczne rozwiązania, które pozwalają firmie szybko dostosowywać się do dynamicznie zmieniających się realiów rynkowych. Rozwiązaniem zapewniającym przedsiębiorstwu maksymalną elastyczność w zakresie rozbudowy i udoskonalania istniejącej infrastruktury IT jest platforma zbudowana w technologii low code. Umożliwia ona szybkie modernizowanie istniejących lub tworzenie zupełnie nowych aplikacji dedykowanych unikalnym procesom.

Jak to wygląda w praktyce? Zobaczmy na przykładzie platformy Naxiom. Prace związane z projektowaniem i budową aplikacji wykonywane są metodą (przeciągnij i upuść) i polegają na łączeniu gotowych elementów dostępnych w platformie. Przebieg prac prezentowany jest na wizualnym interfejsie, gdzie zamiast tradycyjnego kodu widoczny jest schemat tworzonej aplikacji. W ten sposób zminimalizowana zostaje ilość prac związanych z kodowaniem, które przeznacza się przede wszystkim na działania dotyczące funkcjonowania rozwiązania. W rezultacie aplikacja powstaje szybciej i przy mniejszym nakładzie kosztów. Za pomocą platformy low code można znacząco poprawić ergonomię zarządzania nowoczesnym zakładem produkcyjnym.

Platforma low code umożliwia sprawniejsze tworzenie nowych narzędzi przez użytkowników posiadających wiedzę merytoryczną. W ten sposób pozwala w bardzo szybki sposób modyfikować monitorowanie i zarządzanie produkcją, w odpowiedzi na konieczne zmiany wdrażane ze względu na zmiany zamówień, procesów technologicznych czy uwarunkowań organizacyjnych. Takie podejście ułatwia zachowanie wysokiego poziomu konkurencyjności.

W trend „elastyczności” wpisuje się również system zarządzania produkcją TimeLine ERP, który posiada wbudowane narzędzie developerskie Rapid Customizing RAD. Chodzi o to, aby użytkownik miał możliwość samodzielnego dostosowywania oprogramowania do swoich potrzeb, jak choćby poprzez dodanie elementów typu – zakładka, formularz czy przycisk. I tak się dzieje w przypadku systemu TimeLine, gdzie za pomocą narzędzia Rapid Customizing RAD można tworzyć i modyfikować elementy w obrębie interfejsu, raportów i bazy danych.

Warto też dodać, że niemal wszyscy zainteresowani nowoczesną obsługą zakładów produkcyjnych zwracają uwagę na otwartość interfejsu i wielostronną komunikację. Liczy się również elastyczność w zakresie integracji, szczególnie z oprogramowaniem typu CAD, a do tego możliwość zarządzania zaimportowanymi danymi w systemie ERP. Pozwala to na znaczne skrócenie czasu przygotowywania technologii realizacji zlecenia produkcyjnego.

Od nowoczesnego systemu zarządzania produkcją oczekuje się również elastyczności w zakresie wdrażania rozwiązań pozwalających na praktyczne zastosowanie idei Przemysłu 4.0 czy IoT.

Kompletna obsługa informatyczna

Oczekiwania przedsiębiorstw produkcyjnych zmieniają się nie tylko względem narzędzi i technologii, ale też charakteru obsługi informatycznej w zakresie systemów do zarządzania produkcją. Chodzi więc o to, aby nie koncentrować się na jednym systemie, lecz wielu rozwiązaniach, które w połączeniu stworzą infrastrukturę IT potrzebną do wydajnego zarządzania całym procesem produkcji.
Ponieważ bardzo ważne jest planowanie i harmonogramowanie produkcji, najczęściej poszukiwanym rozwiązaniem jest APS, w który musi być wyposażony w sprawnie działający system dla produkcji.

Obok APS istotny jest system MES umożliwiający zbieranie informacji o realizacji produkcji. Dane dostarczane na bieżąco w znaczny sposób wpływają na możliwość ingerencji i korekt w planach produkcyjnych.

Nie mniej ważne są narzędzia analityczne pozwalające na wczesną weryfikację założeń w stosunku do efektów finalnych – w ten sposób podnoszą rentowność produkcji.

Ponadto, dla kadry zarządzającej zakładami produkcyjnymi istotną wartość stanowi szybkość dostępu do informacji potrzebnych na każdym etapie podejmowania decyzji – czy to związanych z prawidłowym zatowarowaniem, szacowaniem kosztów, optymalizacją zasobów ludzkich czy technologicznych. Dlatego bardzo ważne staje się dokładne monitorowanie warunków realizacji procesów, jak również praca na dużej ilości pozyskiwanych danych. To z kolei wymaga stosowania różnorodnych narzędzi informatycznych – tak specjalizowanych systemów produkcyjnych, rozwiązań z obszaru IoT czy elastycznych platform low-code.

Aby jednak posiadać oczekiwane wskaźniki OEE lub właściwie zdefiniowane KPI, należy skrupulatnie przeprowadzić proces wdrożenia i integracji poszczególnych rozwiązań umożliwiających pozyskiwanie danych z produkcji w toku. Trzeba też posiadać mechanizmy pozwalające sprawnie reagować na wszelkie niezgodności czy efektywnie wprowadzać konieczne zmiany. Dotyczy to planowania, optymalizacji czy też realizacji procesu wytwórczego. Podobnie, aby podnosić jakość produktów, a co za tym idzie minimalizować ilość reklamacji, należy posiadać dobrze obsłużony proces kontroli jakości. Dedykowane dla niego rozwiązania pozwolą monitorować jakość na każdym etapie.

Podsumowanie

W branży produkcyjnej coraz mocniej widać inwestowanie w specjalizowane narzędzia, które mają dopełniać standardowe rozwiązania składające się na infrastrukturę informatyczną przedsiębiorstwa. Ponadto trendy, w znacznym stopniu narzucane przez uwarunkowania rynkowe i rosnącą konkurencję, powodują konieczność ciągłego zwiększania produktywności, która skłania do poszukiwania coraz nowszych rozwiązań usprawniających funkcjonowanie. Dostrzegając te zależności, proponujemy narzędzia do obsługi całości elementów składających się na obsługę procesu produkcji. W części produkcyjnej bazujemy na systemie Timeline ERP – posiadającym zarówno APS, jaki i MES, czy też kontrolę jakości, a także własne narzędzia analityczne. Do tego dostarczamy własną platformę low code – nAxiom, umożliwiającą samodzielne tworzenie aplikacji i digitalizację procesów. Wykorzystujemy technologię RFID, wdrażamy rozwiązania wspomagające procesy logistyczne – systemy WMS, platformy analityczne BI. Dostarczamy kompletne narzędzia wspomagające zarządzanie nowoczesnym przedsiębiorstwem produkcyjnym.