Systemy informatyczne do zarządzania firmą i produkcją w czasach Przemysłu 4.0 i Internetu Rzeczy
Cyfryzacja spowodowała wzrost liczby użytkowanych systemów informatycznych, efektem czego jest automatyzacja wielu procesów i pozyskiwanie dużej ilości danych (Big Data) z różnych obszarów przedsiębiorstwa. W praktyce prowadzi to do poprawy efektywności i wydajności firmy, ale rodzi też kolejne potrzeby, których odzwierciedleniem są nowe idee – Internet of Things (IoT) i Industry 4.0. Podstawowym założeniem koncepcji Przemysłu 4.0 jest integracja wszystkich systemów informatycznych w jedno spójne środowisko pozwalające zespolić pozyskiwane dane. Z kolei koncepcja Internetu Rzeczy zakłada wykorzystanie technologii informacyjnej i inteligentnych narzędzi, w celu przesyłania, gromadzenia i analizy dużej ilości danych. Nie chodzi więc wyłącznie o integrację systemów, ale też o integrację danych w obszary koordynowane za pośrednictwem sieci.
Integracja rozwiązań IT
W momencie informatyzacji obszaru zarządzania samym przedsiębiorstwem, jak również procesem produkcji (wdrażanie nowoczesnych technologii w zakresie linii produkcyjnych i automatyzacji procesu wytwarzania), koniecznością staje się zespolenie danych znajdujących się w różnych miejscach. W dobie Przemysłu 4.0 i Internetu Rzeczy zagadnienie to jest ogromnym wyzwaniem zarówno dla przedsiębiorców, jak i firm dostarczających i obsługujących rozwiązania IT. Czynniki związane z nowymi ideami spowodowały zmiany we wszystkich obszarach wchodzących w skład tego spójnego środowiska połączonego siecią.
Aby dane przesyłane cyfrowo mogły trafiać do odpowiednich obszarów w formie umożliwiającej odczyt i obróbkę, a następnie mogły być przekazywane do kolejnych miejsc w ramach funkcjonującej sieci, wszystkie narzędzia (maszyny, urządzenia, systemy IT) funkcjonujące w przedsiębiorstwach musiały przejść gruntowne modyfikacje umożliwiające komunikację i wymianę danych. Istotny tu okazał się odpowiedni interfejs pozwalający na integrację pomiędzy narzędziami produkcyjnymi, jak również z narzędziami z pozostałych obszarów przedsiębiorstwa. W części softwarowej pojawiały się ponadto funkcje czy cechy dotychczas niedostępne w tego typu rozwiązaniach.
Szybszy dostęp do danych
Modyfikacje wprowadzone do maszyn, urządzeń i systemów pozwoliły na ich bezpośrednią interakcję, co w rezultacie zapewniło znacznie szybszy dostęp do danych mających istotne znaczenie dla sprawnego planowania produkcji i monitorowania jej przebiegu. Dzięki temu pracownicy obsługujący procesy produkcyjne na bieżąco mogą śledzić informacje o stopniu zaawansowania realizacji, bez względu na miejsce swojego przebywania. Daje im to możliwość elastycznego sterowania całym procesem – począwszy od zamówienia, poprzez wytwarzanie, na wykonaniu skończywszy.
Kluczowa jest w tym przypadku również dostępność rozwiązań analitycznych, które są niezbędne w sytuacji tak dużych wyzwań rynkowych. Dzięki tego rodzaju narzędziom, będącym integralnym elementem środowiska informatycznego przedsiębiorstwa, dedykowani do tego pracownicy mogą przeprowadzić analizę rentowności określonego wyrobu.
Sprawne planowanie produkcji
Największym wyzwaniem dla przedsiębiorstwa produkcyjnego jest planowanie. Wymaga ono uwzględnienia możliwości i dostępności posiadanych zasobów (maszynowych czy ludzkich), możliwości logistycznych (terminy dostaw czy też stany magazynowe), a także prawidłowego skorelowania ich z zapotrzebowaniem ze strony działu sprzedaży. Kluczowym elementem wpływającym na skuteczne zarządzanie procesem planowania produkcji jest więc czas dostępu do informacji.
W związku z tym systemy wspomagające proces planowania muszą jak najszybciej zebrać te wszystkie dane, a następnie dostarczyć je w użytecznej formie planiście, który będzie koordynował dalsze zarządzanie nimi. Dane te umiejscowione chociażby w postaci wykresu Gantta pokazują poszczególne zlecenia w ujęciu czasowym i przy uwzględnieniu zasobów. Aby móc je optymalizować, należy wcześniej przeprowadzić symulację poszczególnych wariantów, co system informatyczny również powinien umożliwiać. Wówczas przed podjęciem ostatecznej decyzji mamy możliwość korekty i modyfikacji zakładanych wcześniej założeń. Możliwość symulacji jest istotna również przy szacowaniu kosztów nowo wprowadzanego produktu, ponieważ pokazuje przewidywane potrzeby i niezbędne zasoby, bazując na sieci powiązań pomiędzy nimi. Na globalnym rynku, z jakim obecnie mamy do czynienia, element ten stanowi istotny czynnik budowania przewagi konkurencyjnej.
Nowe funkcjonalności systemów
W obliczu nowych idei systemy informatyczne, szczególnie z obszaru zarządzania produkcją, zyskały nowe funkcjonalności. Najważniejsze to możliwość pracy offline i online, z wykorzystaniem różnych platform – urządzeń stacjonarnych i mobilnych, a także opcja pracy w chmurze z bezpiecznym przechowywaniem wielu danych. Zapewniają to m. in. takie narzędzia jak znany już na rynku Comarch ERP XL oraz wielokrotnie nagradzany niemiecki system TimeLine, który wyróżnia się rozbudowanymi obszarami dedykowanymi przedsiębiorstwom produkcyjnym.
Ponieważ wyzwaniem jest obecnie skrócenie czasu potrzebnego na przygotowanie oferty handlowej, co często jest warunkiem konkurencyjności, dostępne systemy posiadają odpowiednie rozwiązania. Comarch ERP XL umożliwia kalkulację kosztów produkcji wyrobu i symulacji cen sprzedaży, z kolei TimeLine pozwala na pełną symulację planowanego zamówienia, która polega na wirtualnym odwzorowaniu procesu wytwarzania. TimeLine zawiera również dwa kluczowe obszary, pierwszy związany z planowaniem i harmonogramowaniem produkcji – APS, drugi z monitoringiem realizacji produkcji bezpośrednio połączonym z maszynami – MES. Posiada też narzędzie analityczne szybkiego raportowania, które na bieżąco pozyskuje i przetwarza dane, a wyniki dostarcza natychmiast, a nie po kilku czy kilkunastu godzinach. Odpowiedzią na potrzeby sektora produkcji jest także opcja integracji TimeLine’a z systemami CAD, ponadto możliwość archiwizowania oraz zarządzania dokumentacją techniczną i kompletna kontrola jakości.
Podsumowanie
Każdy z przedstawionych elementów stanowi istotne ogniowo, a jednocześnie pokazuje ogrom zmian w koncepcji i podejściu do zagadnienia cyfryzacji na przestrzeni ostatnich lat. Dzięki wprowadzanym do systemów informatycznych modyfikacjom i nowym funkcjonalnościom przedsiębiorstwa mogą szybciej i elastyczniej zarządzać uzyskanymi danymi w tak użytecznej formie, aby móc niemal natychmiast reagować na potrzeby swoich klientów. W rezultacie pozwala im to na optymalizację funkcjonowania, w szczególności pod kątem osiąganych dochodów.
Autor: Daniel Duda
Powiązane wpisy
-
Digitalizacja procesów produkcyjnych. O technologii IT w dobie Przemysłu 4.0
Obecnie bardzo duże znaczenie dla rozwoju gospodarki ma technologia informatyczna, która coraz mocniej przenika do obszarów mających dotychczas (...)
-
Systemy informatyczne w produkcji. Jakich rozwiązań informatycznych oczekują przedsiębiorstwa?
Postęp technologiczny w zakładach produkcyjnych dotyczy nie tylko technologii wytwarzania, ale również narzędzi IT wspomagających ten proces. (...)
-
Just in time w produkcji. O rozwiązaniach IT wspomagających efektywne planowanie i zarządzanie
Koncepcja just in time, choć istnieje już od połowy minionego wieku, idealnie wpisuje się w specyfikę współczesnego rynku. Zakłada bowiem szybką (...)